“ชื่อที่ตั้งให้ผู้หญิงก็ควรเป็นชื่อที่แสดงออกถึงความเป็นผู้หญิง ไม่ควรใช้ชื่อลักษณะเป็นชาย ส่วนผู้ชายก็ควรมีชื่อที่ตรงกับเพศสภาพ การแสดงต่าง ๆ ก็ควรใช้นักแสดงที่ตรงกับเพศกำเนิดมาเล่นเป็นตัวพระตัวนาง ไม่ควรใช้ผู้ชายเล่นเป็นตัวนาง หรือผู้หญิงเล่นเป็นตัวพระก็ไม่ได้ มันจึงเป็นการปฏิวัติทางวัฒนธรรม ทำให้คนข้ามเพศที่เคยมีบทบาทในพื้นที่การแสดง ก็ต้องปรับเปลี่ยนไปทำงานอย่างอื่น หากอยู่ในท้องถิ่นชนบทก็ยังพอแสดงได้ แต่ก็อยู่แบบตามมีตามเกิดเพราะรัฐไม่ได้สนับสนุน”

สิทธิได้รับประโยชน์ และสวัสดิการจากรัฐในฐานะคู่สมรส เช่น สิทธิประกันสังคม

ปัจจัยทางประวัติศาสตร์: สังคมอุษาคเนย์ยอมรับการมีอยู่ของผู้มีความหลากหลายทางเพศมานานแล้ว

“สมรสเท่าเทียม” ชัยชนะที่ยังเผชิญความท้าทาย

คู่รักหลากหลายทางเพศ จะได้สิทธิอะไรจากกฎหมายนี้บ้าง ?

นอกจากนี้เนื้อหาในร่าง พ.ร.บ.คู่ชีวิต ยังมีบทบัญญัติเกี่ยวกับสิทธิที่ไม่เท่ากับ คู่สมรส ตามกฎหมายแพ่งฯ เดิม อีกด้วย ดังนั้น ภาคประชาชนจึงไม่เห็นด้วยกับแนวทางของการออกเป็น พ.ร.บ.คู่ชีวิต

ชวินโรจน์ กล่าวต่อไปว่า ด้วยความกังวลนี้ ร่างกฎหมายสมรสเท่าเทียมของภาคประชาชน จึงมีมาตราที่เป็นเหมือนบทเฉพาะกาลว่า ให้บรรดากฎหมายต่าง ๆ ทั้งหมดในราชอาณาจักรที่มีคำว่า สามีภรรยา หรือบิดามารดา หรือคำอื่นในลักษณะนี้ ให้หมายความถึง คู่สมรส ตามร่างกฎหมายสมรสเท่าเทียม โดยทันที

ครม.ให้เปลี่ยนคำ ‘เพศเดียวกัน’ เป็น ‘เพศหลากหลาย’ ในร่าง พ.ร.บ.สมรสเท่าเทียมฯ

วุฒิสภาผ่านร่างกฎหมายสมรสเท่าเทียมแล้ว ส่งไทยเป็นชาติแรกในอาเซียนมี กม. แต่งงานบุคคลเพศเดียวกัน

ดร.นฤพนธ์ ยังอธิบายเพิ่มเติมด้วยว่า การแต่งงานของคนในสมัยก่อน ลูกสาวคนโตคือผู้ได้รับมรดกจากพ่อแม่ ต้องครองเรือนอยู่ในครอบครัวพร้อมกับสร้างทายาท ขณะที่ลูกชายจะต้องออกไปอยู่บ้านผู้หญิง เพื่อไปเป็นลูกเขย และเป็นแรงงานให้กับบ้านพ่อตาแม่ยาย

เขาจึงมองว่าการประกาศใช้กฎหมายสมรสเท่าเทียมของไทยนั้น เป็นชัยชนะของผู้ที่มีความหลากหลายทางเพศในสังคมไทยก็จริง แต่สิ่งนี้ไม่ได้การันตีว่าครอบครัวและสังคมจะเป็นพื้นที่ปลอดภัยให้กับกลุ่มคนเหล่านี้ เพราะแนวคิดที่ถูกฝังมาตั้งแต่สมัยจอมพล จดทะเบียนสมรสเท่าเทียม ป.

ร่างพ.ร.บ.คู่ชีวิต ได้มีการนำบทบัญญัติภายใน ป.พ.พ.มาใช้เท่าเที่จะไม่ขัดกับตัวร่างพ.ร.บ.คู่ชีวิต ตัวอย่างเช่น ให้นําบทบัญญัติแห่ง ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ว่าด้วยครอบครัวและบทบัญญัติว่าด้วยสิทธิของคู่สมรสหรือสามี ภริยาตามที่บัญญัติไว้ในกฎหมายอื่นมาใช้บังคับแก่คู่ชีวิตด้วยโดยอนุโลม” และในหมวด ⅔ บิดามารดากับบุตร ที่ได้นำบทบัญญัติแห่งประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ว่าด้วย บิดามารดา สิทธิและหน้าที่ของบิดามารดาและบุตร และความปกครอง มาใช้บังคับแก่คู่ชีวิตในกรณีที่ ฝ่ายหนึ่งเป็นชายและอีกฝ่ายหนึ่งเป็นหญิง รวมทั้งบุตรของคู่ชีวิตนั้นมาใช้โดยอนุโลมเช่นเดียวกัน

เหตุใดประเทศไทยจึงเป็นมิตรกับผู้มีความหลากหลายทางเพศ มากกว่าชาติอื่นในเอเชีย ?

รองศาสตราจารย์ประจำคณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์